काळजी घ्या ... नाहीतर होऊ शकतो ‘एफेब्रिल’ डेंग्यू

नागपूर : मागील काही दिवसांचा आढावा घेता देशभरात कोरोनाची दुसरी लाट ओसरली असून संसर्गाच्या प्रकरणांमध्ये लक्षणीय घट झाली आहे. पण दरम्यानच्या काळात डेंग्यू तापाने एक नवीन समस्या निर्माण केली आहे. राजधानी दिल्लीसह देशाच्या अनेक भागातून डेंग्यूचा प्रादुर्भाव झाल्याचे वृत्त आहे. डेंग्यूच्या वाढत्या घटनांमुळे अनेक ठिकाणी रुग्णालयांमधील बेड कमी पडू लागले आहेत, ज्यामुळे लोकांना विविध समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. देशात सप्टेंबर-ऑक्टोबर महिन्यात डेंग्यूच्या रुग्णांमध्ये अनेकदा वाढ होते. डास चावल्याने पसरलेल्या या आजारात उच्च ताप, स्नायू आणि सांधेदुखीसह उलट्या होणे ही सामान्य लक्षणे मानली जातात.

 

आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, डेंग्यूच्या रुग्णांना प्रत्येक वेळी जास्त ताप येतोच असे नाही. बर्‍याच लोकांमध्ये ताप न येता अशक्तपणा आणि थकवा या स्थितीतही डेंग्यूचे निदान केले जात आहे. डॉक्टरांच्या मते, ज्या प्रकारे सद्यस्थितीत देशाच्या अनेक भागांमध्ये डेंग्यूचे रुग्ण झपाट्याने वाढत आहेत, लोकांना या बिनतापाच्या डेंग्यूबाबत सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे. या प्रकारच्या डेंग्यूला ‘एफेब्रिल डेंग्यू’ असे म्हणतात, जे तुलनेने अधिक घातक असू शकते.

 

सामान्यतः असे मानले जाते की लोकांना डेंग्यूमध्ये खूप जास्त तापाबरोबरच सांधेदुखीची समस्या असते. असे असले तरी एफेब्रिल डेंग्यूची लक्षणे पूर्णपणे भिन्न असतात. अशा अनेक रुग्णांना डेंग्यूचे निदान होत आहे ज्यात तापाशिवायही प्लेटलेट्स झपाट्याने कमी होत आहेत. एवढेच नाही तर काही लोकांना सांधेदुखीची समस्याही कमी होताना दिसत आहे. या प्रकारचा डेंग्यू अधिक धोकादायक मानला जातो कारण यामध्ये रुग्णाला त्याची स्थिती गंभीर होईपर्यंत त्याची जाणीव नसते.

 

एफेब्रिल किंवा ज्वर डेंग्यूच्या प्रकरणात रुग्णाला ताप येत नाही, परंतु डेंग्यूची इतर लक्षणे जसे सांधेदुखी, त्वचेवर पुरळ दिसू शकतात. अनेक रूग्णांमध्ये, ही लक्षणे देखील अतिशय सौम्य असतात, ज्यामुळे डेंग्यूचा हा प्रकार बराच धोकादायक बनतो. रूग्णांची स्थिती हळूहळू बिघडते आणि चाचणी केल्यावर शरीरातील प्लेटलेटच्या पातळीत तीव्र घट झाल्याची माहिती मिळते. या प्रकारच्या डेंग्यूचे सामान्यतः मुलांमध्ये निदान होते. डेंग्यूच्या वाढत्या प्रकरणांमध्ये, लोकांनी डेंग्यूच्या विषाणूंबाबत अत्यंत सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे.

 

डेंग्यूच्या या हंगामात, जर तुम्हाला सतत कमजोरी आणि तापाशिवाय थकवा येत असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा. स्थितीचे निदान करण्यासाठी, डॉक्टर प्रथम रक्त तपासणीची शिफारस करतात. एकदा डेंग्यूची पुष्टी झाल्यानंतर, त्याच्या लक्षणांच्या आधारावर उपचार सुरू केले जातात. सध्या डेंग्यू तापावर कोणतेही विशिष्ट उपचार नसले तरी, लक्षणांवर अवलंबून रुग्णांना औषधे दिली जातात. एफेब्रिल डेंग्यूच्या उपचाराचे पहिले ध्येय म्हणजे रुग्णांचे प्लेटलेट वाढवणे. रुग्णाला जास्तीत जास्त विश्रांती घेण्याचा आणि भरपूर द्रव पिण्याचा सल्ला दिला जातो.

 

कोणत्याही प्रकारच्या डेंग्यूला रोखण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे डासांना वाढण्यापासून रोखणे. डेंग्यूचे डास दिवसा जास्त चावतात, त्यामुळे प्रत्येकाने त्यापासून बचाव करण्याच्या पद्धती वापरत राहायला हव्यात. यासाठी डास प्रतिबंधक साधने वापरा आणि घरामध्ये किंवा आजूबाजूला पाणी साचू देऊ नका. आपल्या सभोवतालचा परिसर स्वच्छ ठेवा. पूर्ण बाह्यांचे आणि सैल कपडे घाला आणि सर्वात महत्वाचे म्हणजे झोपताना मच्छरदाणी वापरा. आहारात अशा पदार्थांचा समावेश करा ज्यामुळे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत होते.